Jak działają pętle dopaminowe i dlaczego są groźne dla Twojego dziecka?
SUPERSTYMULANTY – TO PRZEZ NIE DZIECI WPADAJĄ W DOPAMINOWE PĘTLE
Jest w naszym mózgu pewien specjalny ośrodek.
Ośrodek przyjemności = nagrody
Kiedy zrobimy coś, co sprawia nam radość i zadowolenie, w tej części mózgu wydziela się DOPAMINA.
W rzeczywistości mamy w mózgu dwa układy dopaminowe, ale najpierw skupimy się na jednym z nich.
UKŁAD DOPAMINOWY PRAGNIENIA
Pierwszy z dwóch układów to dopaminowy układ pragnienia.
Bierze początek w polu brzusznym nakrywki i kończy się w ciele migdałowatym, więc jest to układ limbiczny, ssaczy obszar naszego mózgu.
Dopamina tego układu dopomina się nagród i stymulacji, jednak jest to układ, który ciężko nasycić lub zaspokoić.
Wytłumaczymy Ci to na podstawie pewnego badania.
Szczurom podłączono elektrody stymulujące dopaminowy układ pragnienia (układ nagrody). Dzięki temu mogły stymulować ten układ przez naciśnięcie dźwigni.
Co zaczęły robić?
Naciskały dźwignię bez przerwy – przestały być zainteresowane nawet jedzeniem, prawie zdechły z wycieńczenia. Nie mogły przestać…
JEŻELI COŚ NADMIERNIE STYMULUJE UKŁAD DOPAMINOWY W NASZYM MÓZGU, MA WŁAŚCIWOŚCI UZALEŻNIAJĄCE
Powiedzmy, że nasz układ dopaminowy co jakiś czas wydziela dopaminę. Załóżmy, że ma to miejsce mniej więcej od 3 do 5 razy na minutę. To sprawia, że czujemy się dobrze, mamy dobre samopoczucie i normalną motywację do pracy.
Ale nadmierna stymulacja używkami układu dopaminowego sprawia, że np. dziecko, które kończy godzinną sesję grania, ma w podwójnie podniesiony poziom dopaminy w mózgu.
Ten podniesiony poziom dopaminy, i co za tym idzie, chęć dalszego nagradzania się sprawia, że niektórzy mają problem z oderwaniem się od gier, filmów, seriali czy niezdrowych przekąsek, dokładnie tak jak wyżej wspomniane szczury.
PRZESTYMULOWANE DZIECI SIĘ NUDZĄ
Jest to spowodowane tym, że po pewnym czasie nadmiernej stymulacji układu nagrody, normalna podaż dopaminy jest niewystarczająca. Brak superstymulacji sprawia wręcz ból i cierpienie
Wtedy, przyjmowanie superstymulantów nie jest po to, żeby dać przyjemność, ale po to, żeby ograniczyć dyskomfort i emocjonalne cierpienie.
DLACZEGO GRA STAJE SIĘ WAŻNIEJSZA NIŻ SZKOŁA?
Dla osoby, która znalazła się w dopaminowej pętli, czynnik wywołujący dopaminowy haj staje się najważniejszy. Ważniejszy od pracy, rodziny, szkoły.
Dlaczego?
Ma to uzasadnienie ewolucyjne.
Dopamina pomagała naszym przodkom przetrwać w niesprzyjających warunkach. Nasi praprzodkowie, kiedy wyruszyli z równiny Serengeti w poszukiwaniu nowych zasobów – nieustannie znajdowali się w nowym otoczeniu i w nowych sytuacjach.
Gdy znaleźli coś, co było ważne do przeżycia, np. źródło czystej wody czy krzak ze smacznymi owocami itp., w ich mózgach następował wyrzut dopaminy, który sprawiał, że nasz praprzodek lepiej zapamiętywał to, co mogło być w przyszłości ważne dla jego przetrwania.
Dlatego nasz mózg, traktuje źródło wyrzutu dopaminy, jako coś bardzo ważnego w kontekście naszego przetrwania.
Problemem dziś jest to, że współczesne źródła, stymulujące ośrodki nagrody w naszych mózgach, nie są kluczowe do przetrwania…
Dlatego pętle dopaminowe są tak niebezpieczne!Bo superstymulanty, źródła stymulacji dopaminy, stają się ważniejsze od lekcji, relacji czy więzi rodzinnych itp.
SUPERSTYMULANTY – BLOKERY PRACY KORY PRZEDCZOŁOWEJ
Niestety wielkie koncerny nauczyły się sztucznie pobudzać ośrodek nagrody w naszych mózgach i w ten sposób sprawiać, że uzależniamy się od rzeczy dla nas szkodliwych.
Superstymulanty sprawiają, że dzieci i dorośli, wpadają w tak zwaną pętlę dopaminową.
Superstymulanty:
– dają fałszywie wywołaną przyjemność, która wyłącza korę przedczołową i uzależnia
– sprawiają, że dzieci, nie mogą rozwijać swojej inteligencji, kreatywności i prawdziwej radości w życiu
Dlatego też nazywa się je BLOKERAMI PRACY MÓZGU.
CZYM DOKŁADNIE SĄ SUPERSTYMULANTY?
Poniżej opiszemy kilka z nich, przede wszystkim te, które najbardziej dotyczą dzieci. Oto one:
BAJKI, GRY KOMPUTEROWE, FILMY, SERIALE
Warto wiedzieć, że przy tworzeniu gier komputerowych, seriali, filmów, a nawet bajek dla dzieci, biorą udział tzw. projektanci zachowań. Ilość błysków, głośnych dźwięków, scen, w których bohater filmu/bajki znajduje się na krawędzi – jest to ściśle zaprojektowany proces, którego zadaniem jest sfrustrować nasze układy limbiczne.
Zestresowany mózg co jakiś czas dostaje nagrodę i wydziela DOPAMINĘ, ale zaraz potem ulega kolejnemu stresowi. Większy stres, tym większa chęć zdobycia nagrody, więcej grania/oglądania, więcej stresu, chęć kolejnych nagród… Tworzy się błędne koło.
Gracz komputerowy/pochłaniacz seriali, traci rozsądek, poczucie czasu a po sesji grania/oglądania, mózg jest zmęczony i niezdolny do myślenia.
HIPERSMACZNE JEDZENIE
W latach 50. XX wieku chemicy odkryli, że jeżeli dostarczymy organizmowi odpowiednią ilość cukru, tłuszczu i soli, to pobudzimy w ten sposób układ nagrody, i równocześnie wyłączymy nasze korowe ośrodki rozsądku. Odpowiednia kombinacja ilości cukru, soli i tłuszczu, pobudza układ dopaminowy.
Dziś producenci żywności, dzięki skanom mózgu, bezbłędnie wiedzą, jak dana przekąska wpłynie na pobudzenie układu nagrody, czyli jak wielki wyrzut dopaminy nastąpi w mózgu.
Zauważ, że „posiłki” w fastfoodowych restauracjach, spełniają te kryteria – klasyczny zestaw, to tłusty burger, słone frytki i słodka cola.
W kinie – tłusty i słony popcorn/nachos + cola (kukurydzę i ziemniaki powinniśmy traktować jak cukier).
Czekolada – tłuszcz + cukier, słone i tłuste orzeszki,
Chipsy…
Supersmaczne, superniezdrowe i… superuzależniające.
SŁODYCZE RÓWNIEŻ PROJEKTOWANE SĄ DZISIAJ W TEN SPOSÓB, ŻEBY UZALEŻNIAĆ
Wartość odżywcza słodyczy jest żadna, a toksyny (wolne rodniki), które produkuje organizm po ich zjedzeniu – niszczą mitochondria (organelle wytwarzające energię w naszych komórkach) i mózg.
Dodatkowo przyśpieszają starzenie się komórek i obniżają sprawność myślenia i pamięci.
Reklamy, które sugerują, że po zjedzeniu słodyczy będziesz mieć więcej energii – kłamią. Efekty jedzenia słodyczy są dokładnie odwrotne.
Cukry proste występujące w słodyczach, słodzonych napojach, tylko na krótki czas dają poczucie doenergetyzowania, by po chwili wepchnąć nas/dziecko w ospałość i niski stan energii, związany z wyrzutem insuliny, co sprawia, że czujemy się niemrawi, głodni i mamy ochotę na kolejną przekąskę.
W dłuższej perspektywie jedzenie słodyczy powoduje chroniczne uczucie zmęczenia, problemy z koncentracją, nadpobudliwość i drażliwość.
Jedząc słodycze, Twoje dziecko będzie uczyć się wolniej i pamiętać mniej.
Neurobiolodzy uważają, że nie powinniśmy jeść niczego, co jest reklamowane w TV.
MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE
również tworzone są przez projektantów zachowań i nakierowane są na to, żeby uzależniać. Możliwość pisania o sobie pobudza układ dopaminowy.
Każdy lajk, nowa wiadomość na forum, to wyrzut dopaminy.
Publikujemy zdjęcia, relacje na instagramie, artykuły…
Po to, by ludzie komentowali, lajkowali, doceniali nasze wspaniałe komentarze i błyskotliwe wnioski pod postami – ale tak naprawdę chodzi o to, że każdy lajk to dopaminowy shot, który sprawia, że przez chwilę jest nam przyjemniej.
Jaki jest skutek zażywania stymulantów?
Siedzący tryb życia, niska sprawność działania mitochondriów, mało energii życiowej, zmienne nastroje, podtruty mózg, choroby itp.
W JAKI SPOSÓB UWOLNIĆ SIĘ (LUB SWOJE DZIECKO) OD PĘTLI DOPAMINOWYCH?
To, co może ujarzmić dopaminowy układ pragnienia, to DOPAMINOWY UKŁAD KONTROLI.
Ten ma swój początek w polu brzusznym nakrywki, ale kończy się w KORZE PRZEDCZOŁOWEJ!
Jeżeli czerpiemy przyjemność z rozwijania swojej pasji, z gry na instrumencie, sportu, nauki, to znaczy, że korzystamy z tego układu.
NIE MARNUJ DOBREGO MÓZGU!
Kiedy cieszymy się z sukcesów i motywujemy się do dalszych wysiłków, te aktywności pobudzają naszą korę przedczołową. Dzięki nim nasz mózg się rozwija.
To właśnie dzięki sile dopaminowego układu kontroli – możemy zdobywać dalekosiężne cele, czerpać przyjemność z niezjedzenia słodkiej przekąski…
Bo naszym priorytetem jest nasze zdrowie i dobre samopoczucie.
Dopaminowy układ kontroli każe nam dbać o siebie i o swój mózg. Jego zaangażowanie może doprowadzić nas do mistrzostwa w ważnej dla nas dziedzinie i daje przebłyski geniuszu.
Ten układ uruchamia się, gdy kończymy wysiłek (na przykład po bieganiu), kiedy planujemy, opracowujemy strategie, patrzymy w tabelki, na wykresy, tworzymy algorytmy, realizujemy nasze dalekosiężne plany i marzenia.
Wiąże się on z motywacją, realizacją celów, dlatego, jak nietrudno zgadnąć, działa, kiedy wyciszone są gadzie tryby alarmowe, o ktorych pisaliśmy tutaj: https://akademia-nauki.com/walka-ucieczka-zamrozenie-dzialanie-alarmowe-mozgu/
Czyli wtedy, kiedy jesteśmy zrelaksowani i odprężeni.
Dlatego tak ważna dla każdego dziecka jest umiejętność regulacji emocji, wyciszania stresu, stawiania sobie celów i świadomość wewnętrznych zasobów.